Sztuka i de-koincencja. Wprowadzenie

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26485/AI/2025/27/1

Słowa kluczowe:

sztuka, de-koincydencja, różnica-de-koincydecja, koincydencja, ponowne odkrycie możliwości

Abstrakt

Przedmiotem tekstu są związki sztuki z de-koincydencją ujmowaną jako sztuka działania sprzyjająca innowacyjności, twórczości – ponownemu odkrywaniu możliwości. Zagadnienie to rozpatrywane jest na tle pojemnej analizy dyskursu filozoficznego, zwłaszcza stanowisk wyrażających odejście od filozofii bytu i związków-odmienności między kategorią różnicy w pracach Deleuze, Derridy czy Foucaulta a kategorią de-koincydencji wprowadzoną przez Julliena. Przybliżając czytelnikowi pojmowanie tego konceptu de-koincydencji autor przytacza szereg przykładów postaw de-koincydentnych w sztuce, jak np. pojawienie się impresjonizmu, który można inaczej pojmować jako odkrycie ponownych możliwości w malarstwie, czy też konstrukcję wieżę Eiffla jako przykład procesualnego przejścia od koincydencji w architekturze i modelu „piękna”, do de-koincydencji. W tej narracji rozwijana jest główna teza zorientowana na podkreślanie wyzwalającego znaczenia postawy de-koincydencji w sztuce, która poprzez olśnienie umożliwia odkrycie nowych możliwości oraz sprzyja uświadomieniu zniewalającego znaczenia koincydencji uspokajającej podmiot w odtwarzaniu utrwalonych form i znaczeń.

Biogram autora

François Jullien - Paris Diderot University

French philosopher, Hellenist, sinologist, who develops original concepts of transformation suspended between Chinese and European thought in his numerous books.
In his works, he reflects on interculturality and the philosophy of existence and life. He proposes a different approach to change, which he situates as thinking about transformations. He is one of the contemporary French thinkers whose works have been translated into more than 20 languages. He is the founder and president of the Association De-coincidence (L'Association Décoïncidences).
François Jullien's work is known to Polish readers thanks to existing translations of his books into Polish: Pochwała nieokreśloności. Zapiski o myśli i estetyce Chin, transl. B. Szymańska, A. Śpiewak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006; Drogą okrężną i wprost do celu. Strategie sensu w Chinach i Grecji, transl. M. Falski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
In June 2024, at the invitation of the Łódź Scientific Society, François Jullien visited Poland, giving a series of lectures at meetings with readers of his latest book in Polish: Ponownie otworzyć możliwości: kolejne życie, de-koincydencja. Wybór tekstów, trasl. and ed. E. Marynowicz-Hetka, Łódź 2024, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, in which he develops the category of de-coincidence understood as ars operandi /the art of action/life, oriented towards reopening possibilities and noticing the cracks of transformation.

Bibliografia

Jullien François (2017) De l’inouï, l’autre nom de ce si lassent réel, Paris: Grasset.

Jullien François (2018) Dé-coïncidence, d’où viennent l’art et l’existence, Paris: Grasset.

Jullien François (2020) Dé-coïncidence, d’où viennent l’art et l’existence, Paris: “Livre de Poche” edition.

Jullien François (2023a) Rouvrir des possibles, Paris: Éditions de l’Observatoire.

Jullien François (2023b) Raviver de l’esprit, un diagnostic du contemporain, Paris: Éditions de l’Observatoire.

L’Yvonnet François, Guillaume Marc, eds. (2023) Pratiques de la dé-coïncidences, Paris: Éditions de l’Observatoire.

Pobrania

Opublikowane

2025-12-17

Numer

Tom 27 (2025): De-coïncidence in Art: A Challenge or a Solution?

Dział

Część I. Ramy teoretyczne - ARTYKUŁY

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.