O sztucznej inteligencji, błędzie i rozpadzie tożsamości w twórczości Mario Klingemanna
DOI:
https://doi.org/10.26485/AI/2025/27/20Słowa kluczowe:
sztuka generatywna, François Jullien, dé-coïncidence, Mario Klingemann, glitch, portret, sztuczna inteligencja, autorstwo.Abstrakt
Artykuł podejmuje próbę reinterpretacji twórczości jednego z czołowych przedstawicieli sztuki generatywnej Mario Klingemanna w świetle koncepcji dé-coïncidence sformułowanej przez François Julliena. W centrum zainteresowania znajduje się pytanie o to, w jaki sposób praktyki artystyczne wykorzystujące sztuczną inteligencję mogą stanowić współczesną realizację filozofii rozklejenia formy, tożsamości i znaczenia. Analizując wybrane prace Klingemanna, takie jak Neural Glitch, Memories of Passersby I oraz The Butcher’s Son, autorka ukazuje, że sztuka generatywna nie tylko rozmywa granice między autorem a systemem, intencją a przypadkiem, ale staje się także przestrzenią pęknięcia i nieciągłości, w której zjawia się nowe. Zestawienie myśli Julliena z estetyką błędu (glitch), efemerycznością obrazu oraz rozproszeniem autorstwa pozwala uchwycić generatywność nie jako technologię, lecz jako filozoficzną kategorię twórczego rozdzielenia. W tym sensie artykuł wskazuje, że sztuka generatywna może być odczytywana jako praktyka dé-coïncidence, czyli jako przestrzeń, w której forma „przestaje być sobą” otwierając się na nieznane i nieprzewidywalne.
Bibliografia
Goodfellow Ian J., Pouget-Abadie Jean, Mirza Mehdi, Xu Bing, Warde-Farley David, Ozair Sherjil, Courville Aaron, Bengio Yoshua (2014) Generative Adversarial Nets, “Advances in Neural Information Processing Systems”, vol. 27, ttps://papers.nips.cc/paper_files/paper/2014/file/f033ed80deb0234979a61f95710dbe25-Paper.pdf.
Jullien Francois (2024) Ponownie otworzyć możliwości: de-koincydencja i kolejne życie, transl. E. Marynowicz-Hetka, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Jullien Francois (2011) Philosophie du vivre, Paris: Gallimard.
Jullien Francois (2017) lecture entitled ‘There is No Such Thing as Cultural Identity, but We Shall Defend a Culture’s Resources’, 16 November 2017, UVA East Asia Center in Charlottesville, Virginia, US, www.youtube.com/watch?v=4YTg6EuwiCs&t=4966s.
Can machines be more creative than humans? (2019, March 4) “The Guardian” https://www.theguardian.com/technology/2019/mar/04/can-machines-be-more-creative-than-humans
Imposture Series: Cobalamime – Mario Klingemann. Artsy. https://www.artsy.net/artwork/mario-klingemann-imposture-series-cobalamime.
Klingemann Mario, Official website, https://www.quasimondo.com/.
Mario Klingemann: The Butcher’s Son (V&A Collection), https://www.collections.vam.ac.uk/item/O1572110/the-butchers-son-drawing-mario-klingemann/.
Mario Klingemann wins 2018 Lumen Prize for AI Art. Lumen Prize, https://www.lumenprize.org/2018-winners/mario-klingemann.
Personified Data in a Post-Human Utopia: An Interviev with Mario Klingemann (2022, February 22). French Fries Magazine, https://www.frenchfries-mag.com/interview/2022/2/22/personified-data-in-a-post-human-utiopia-with-mario-klingemann.
Twenty Thousand Leagues Under the Screen: Mario Klingemann Explores the Depths of Artificial Intelligence (Part 1). Electric Artefacts, https://www.electricartefacts.art/news/twenty-thousand-leagues-under-the-screen-mario-klingemann-explores-the-depths-of-
artificial-intelligence-part-1
When AI Meets Art: Mario Klingemann Interview. The Quietus, https://www.thequietus.com/culture/art/mario-klingemann-ai-art-interview.

