Koncepcja „migającego świata idealnego”: doświadczenia starożytnych Chin dziś
DOI:
https://doi.org/10.26485/AI/2025/27/5Słowa kluczowe:
koncepcja, „migający idealny świat”, doświadczenie, starożytne Chiny, dawniej i dziś.Abstrakt
Początki Dé-coincidence w tradycyjnej chińskiej architekturze i sztuce tkwią w specyficznym światopoglądzie Chińczyków, który kształtował się na przestrzeni tysięcy lat pod wpływem lokalnych wierzeń – taoizmu i konfucjanizmu oraz zapożyczonego buddyzmu. Znaczące jest, że
w Chinach, a także w Japonii, nawiasem mówiąc, te trzy nauki nie przeciwstawiały się sobie, lecz tworzyły specyficzny synkretyzm religijny, gdyż wszystkie zbudowane były na podobnej podstawie – wierze w zmienność zjawisk we wszechświecie, że natura jest wzorem doskonałości,
a także braku obrazu Stwórcy, jak to ma miejsce w religiach monoteistycznych chrześcijaństwa i islamu.
Istotą Dé-coincidence w tradycyjnej sztuce chińskiej i japońskiej jest nadanie ukrytej istocie zjawiska właściwości idealnego piękna, dlatego też tę ukrytą esencję można odczuć jedynie „od serca do serca”, sercem, a nie umysłem. Świętość aktu twórczego artysty polega zatem na „momencie” złączenia artysty z naturą i przekazania za pomocą środków artystycznych tego, jak energia natury zamienia się w energię twórczości, a z niej w energię dzieła sztuki.
Bibliografia
Baiandin Serhii, Ivashko Yulia, Dmytrenko Andrii, Bulakh Iryna, Hryniewicz Małgorzata (2022) Use of Historical Painting Concepts by Modern Methods in the Restoration of Architectural Monuments, “International Journal of Conservation Science”, vol. 13, iss. 2, pp. 381-394.
Krupa Michał, Ding Yang, Tovbych Valerii, Gnatiuk Liliia (2020) Sakralność, mitologizm i realizm. Malarstwo ścienne dynastii Han i jej wpływ na dalszy rozwój chińskiej sztuki i architektury, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation”, no. 63, pp. 116-124.
Orlenko Mykola, Ivashko Yulia, Chang Peng, Ding Yang, Krupa Michał, Kuśnierz Kazimierz, Sandu Ioan G. (2021) The Specificity of the Restoration and Monument Protective Measures for the Preservation of Historical Chinese Gardens, “International Journal of Conservation Science”, vol. 12, iss. 3, pp. 1003-1026.
Ding Yang, Sandu Ioan G. (2021) Genesis of Images and Technique of Ancient Chinese Wall Painting, “International Journal of Conservation Science”, vol. 12, iss. 4, pp. 1309-1326.
Gryglewski Piotr, Ivashko Yulia, Chernyshev Denys, Chang Peng, Dmytrenko Andrii (2020)
Art as a message realized through various means of artistic expression, “Art Inquiry. Recherches sur les arts”, vol. XXII, pp. 57-88.
Ivashko Yulia, Kuśnierz-Krupa Dominika, Chang Peng (2019) History of origin and development, compositional and morphological features of park pavilions in ancient China, “Landscape Architecture and Art”, vol.15, no. 15, pp. 75-82.
Ivashko Yulia, Kuzmenko Tetiana, Li Shuan, Chang Peng (2020) The influence of the natural environment on the transformation of architectural style, “Landscape architecture and Art”, vol. 15, no. 15, pp. 101-108.
Ivashko Yulia, Chang Peng, Zueva Polina, Ding Yang, Kuzmenko Tetiana (2021) Continuity of traditions and innovation in modern landscape design in China, “Landscape architecture and Art”, vol. 18, no. 18, pp. 94-103.
Ivashko Yulia, Chang Peng (2020) Modern “Chinese-Style” Arbours: Image Authenticity or Distortion?, [in:] W. Celadyn, ed., Defining the architectural space. The truth and lie of architecture, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut pp. 19-31.
Ivashko Yulia, Chang Peng, Dmytrenko Andrii, Kozłowski Tomasz, Mykhailovskyi Denys (2021) Influence of structural schemes on the shaping of historical wooden buildings: On the examples of traditional chinese pavilions, pavilions of the chinoiserie style and ukrainian wooden churches | Wpływ układów konstrukcyjnych na kształtowanie zabytkowych obiektów drewnianych na przykładzie tradycyjnych pawilonów chińskich, pawilonów w stylu chinoiserie oraz ukraińskich kościołów drewnianych, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation”, no. 67, pp. 49-60.
Kuśnierz-Krupa Dominika, Kobylarczyk Justyna, Malczewska Joanna, Ivashko Yulia, Lisińska-Kuśnierz Małgorzata (2021) Qualitative analysis of architectural education in the protection of
a historic city | Analiza jakościowa edukacji architektonicznej w zakresie ochrony miasta zabytkowego, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation”, no. 65, pp. 20-25.
Николаева Наталья С. (1986) Художественная культура Японии ХVІ столетия, Москва: Искусство.
Orlenko Mykola, Ivashko Yulia (2019) The concept of art and works of art in the theory of art and in the restoration industry, “Art Inquiry. Recherches sur les arts”, vol. XXI, pp. 171-190.
Orlenko Mykola, Dyomin Mykola, Ivashko Yulia, Dmytrenko Andrii, Chang Peng (2020)
Rational and aesthetic principles of form-making in traditional Chinese architecture as the basis of
restoration activities, “International Journal of Conservation Science”, vol. 11, iss. 2, pp. 499-512.
Orlenko Mykola, Ivashko Yulia, Chang Peng, Ding Yang, Krupa Michał, Kuśnierz Kazimierz, Sandu Ioan G. (2021) The Specificity of the Restoration and Monument Protective Measures for the Preservation of Historical Chinese Gardens, “International Journal of Conservation Science”, vol. 12, iss. 3, pp. 1003-1026.
Wang Shiru, Sandu Ion (2023) The influence of Political Events and Ideology on the Formation of the Picture Concept of Dunhuang Caves Frescos, “International Journal of Conservation Science”, vol. 14, iss. 4, pp. 1443-1462.
Wang Shiru, Sandu Ion, Paprzyca Krystyna, Ivashko Oleksandr, Kravchuk Oleksandr, Yevdokimova Tetyana (2024) Genesis of the Planning Structure and Ceilings of Dunhuang Sanctuaries, “International Journal of Conservation Science”, vol. 15, iss., pp. 349-370.
Żychowska Maria, Ivashko Yulia, Chang Peng, Dmytrenko Andrii, Kulichenko Nataliia, Zhang Xin Mu (2021) The influence of traditional Chinese landscape architecture on the image of small architectural forms in Europe, “Landscape Architecture and Art”, vol. 18, no. 18, pp. 59-68.

