(Not Only) Family Albums
DOI:
https://doi.org/10.26485/AI/2025/27/16Keywords:
aesthetics of photography, family album, processing grief, de-coincidence, transience of existenceAbstract
Every photo album has its own unique character, and reflecting on family albums allows us to rediscover their significance for culture, for family members, and for the individual. Faded, fragmented, or blurred photographs reveal a simultaneous process of fusion (coincidences) and disintegration (de-coincidences), capturing the continuous “noiseless” transformations of human life.
These reflections do not aim to formulate yet another theory on the role of family albums or photographic memory. Rather, they invite us to consider the themes of transience and disap-pearance, resumption and recurrence – whether in a personal dimension (processing of grief, as discussed by R. Barthes in Światło obrazu [Camera Lucida] and by T. Różewicz in Matka odchodzi [Mother Departs]), in familial dimension (traces of existence preserved in photo albums, a motif explored in the TV series Dom [Home]), or in individual meditations on duration and impermanence (e.g., J. Janczewska’s photographs taken by S. I. Witkiewicz).
Photographs from family albums or private collections enable us to process grief and guide us from an internal “rupture” to what François Jullien calls a gradual “clearing of pain” after the loss of a loved one.
References
Barthes Roland (2008) Światło obrazu. Uwagi o fotografii, transl. J. Trznadel, Warszawa: Aletheia.
Berhard Thomas (2005) Wymazywanie, transl. S. Lisiecka, Warszawa: Wydawnictwo Od Do.
Brach-Czajna, Jolanta (1992) Szczeliny istnienia, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Cieślak Robert (2013) Widzenie Różewicza, Warszawa: Wydawnictwo UW.
Didi-Huberman Georges (2011) Strategie obrazów. Oko historii 1, transl. J. Margański, Warszawa-
-Kraków: Korporacja HA!ART.
Dodziuk Anna (2007) Żal po stracie, czyli o przeżywaniu żałoby, Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
Frajlich Anna (2013) Łodzią jest i jest przystanią, Bezrzecze: Wydawnictwo Forma.
Franczak Ewa, Okołowicz Stefan (1986) Przeciw nicości, Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
Freud Sigmunt (1992) Żałoba i melancholia, transl. J. Jabłońska-Dzierża [in:] K. Walewska,
J. Pawlik, eds., Depresja. Ujęcie psychoanalityczne, Warszawa: PWN.
Jastrun Tomasz (2022) Album rodzinny. Wiersze i fotografie, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Jullien François (2024) Ponownie otworzyć możliwości: de-koincydencja i kolejne życie, transl.
E. Marynowicz-Hetka, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lange Łucja (2009) Praca żałoby i praca z żałobą, “Studia de Cultura”, vol. 11, no. 4, pp. 119-133.
Legeżyńska Anna (2009) Treny Różewicza, “Polonistyka”, no. 1, pp. 57-59.
Lenkowska Krystyna (2020) Matka nie odchodzi [in:] Kiedy byłam rybą (lub ptakiem), Kraków: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.
Micińska Anna (1985) Witkacy. Stanisław Ignacy Witkiewicz życie i twórczość, Warszawa Wydawnictwo Interpress.
Morzyńska-Wrzosek Beata (2012-2013) Pamięć, intymność, ocalenie. Wokół „Matka odchodzi”
Tadeusza Różewicza, “Spotkania Humanistyczne”, no. 2-3, pp. 119-136.
Nowicki Wojciech (2015) Odbicie, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Nowicki Wojciech (2010) Dno oka. Eseje o fotografii, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Okołowicz Stefan (2007) Witkacy fotografuje. Witkacy na fotografii, in: M. Dziewulska, ed., Światło obrazu. Wykłady otwarte, Warszawa: Aletheia.
Różewicz Tadeusz (1999) Matka odchodzi, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
